TURKISH JOURNAL OF ONCOLOGY 1999 , Vol 14 , Num 3
IMMOBILIZATION IN CRANIOSPINAL RADIOTHERAPY
NADİR KÜÇÜK, SÜREYYA SARIHAN, LÜTFİ ÖZKAN, KAYIHAN ENGİN
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD., Bursa

Summary

Amaç: Kranyospinal ışınlama bitişik alan tekniğinin kullanıldığı oldukça karmaşık bir tedavi biçimidir. Kranyum genellikle iki lateral alan ile tedavi edilirken; spinal alana, o alanın uzunluğuna bağlı olarak bir veya iki alan ile tedavi uygulanır. Hastalar genellikle pron (yüzüstü) pozisyonunda tedavi edilirler. Bu pozisyonda yatmak hastalar için oldukça rahatsızlık verici bir durumdur. Bu nedenle, yüzey konturunun düzensizliğinden kaynaklanan doz inhomojenitesi ve alan kavuşum yerlerindeki sıcak ve soğuk noktaların oluşmasını engellemek için hastanın immobilizasyonunun (sabitlemesinin) çok iyi yapılması gerekir. Bu çalışmada kranyospinal ışınlanan hastalar için merkezimizde kullanılan sabitleme sistemlerinin doz dağılımındaki inhomojeniteye ve set-up doğruluğuna etkisi araştırılarak uygulama kolaylığı, hazırlanma süresi ve işgücü açısından birbirlerine olan avantaj ve dezavantajları irdelenmektedir. Gereç-Yöntem: Merkezimizdeki Ocak 96 ve Aralık 98 tarihleri arasında 17 vakaya kranyospinal ışınlama yapılmıştır. Bu hastalardan altısında merkezimizde hazırlanan "alçı kalıp" kullanılırken diğere 11'ine ise "Alpha Cradle" ile immobilizasyon yapılmıştır. Hastaların tümü bilgisayarlı planlama yapılarak tedaviye alınmıştır. Kranyospinal alan çakışma noktasında 5°'lik gantry açısı, 10°'lik kolimatör açısı ve medyan 6.5°'lik (3-9°) masa açıları ile tedavi planlanmıştır. Tedavi süresince her 1200 cGy'de alan kaydırması yapılmış toplam tedavi uzunluğunu değiştirmeyen "Moving-Junction" tekniği kullanılmıştır. Kranyospinal alan çakışma noktasındaki alan kaydırmada ise tedavi cihazının asimetrik açılma özelliğinden yararlanılmıştır. Bulgular: "Alçı kalıp" yapılan vakalarda; spinal alan içindeki doz inhomojenitesi medyan %110 iken, "Alpha Cradle" kullanılan vakalarda medyan %107 olarak ölçüldü. Alan doğruluğunu saptamak için port filmler ile değerlendirme yapıldı. "Alpha Cradle" ile immobilizasyon uygulama kolaylığı ve hazırlanma süresi açısından alçı kalıba göre daha pratik ancak 2 kat daha pahalı bulundu. Ayrıca hastaların "Alpha Cradle" ile immobilizasyon rahatlığının alçı kalıba göre daha iyi olduğu görüldü. Sonuç: "Alpha Cradle" ile immobilizasyon daha kısa sürede ve daha rahat olarak sağlanmaktadır. Doz homojenitesi de alçı kalıba göre daha iyi bulunmasına karşın istatistiksel olarak anlamlılığa erişilememiştir. Port filmler ile yapılan alan doğruluğunun değerlendirilmesine göre, "Alpha Cradle" ile set-up hataları daha aza indirgenebilmektedir.