TURKISH JOURNAL OF ONCOLOGY 2001 , Vol 16 , Num 1 Ek
RİNG VE OVOİD APLİKATÖRLERİNİN DOZİMETRİK KARŞILAŞTIRILMASI
NİNA TUNÇEL, ATSUN TOY, AYŞE NUR DEMİRAL, RIZA ÇETİNGÖZ, MELAHAT GARİPOĞLU
Akdeniz Üniversitesi Radyasyon Onkolojisi AD., Antalya AMAÇ: Postoperatif vajinal kaf radyoterapisinde kullanılan farklı vajinal aplikatörlerin dozimetrelerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. YÖNTEM: Bu model dozimetrik çalışmada 3 farklı "çap" boyutuna sahip standart ovoid aplikatör seti (küçük: 26 mm, orta: 30 mm ve büyük: 34 mm çaplı) ve ring aplikatör seti (her biri 30,45 ve 60 derece açılı) kullanılmıştır. Kaynak düzenlemesi, duraklama süresi eşit ve duraklama pozisyonu 2.5 mm aralıklı olacak şekilde planlama Plato (Tedavi Planlama Sistemi) TPS'de yapılmıştır. Ovoidlerde her bir kateterde 1-5 no'lu ve Ring aplikatörde ise küçük, orta ve büyük boy için sırasıyla 1-12 ve 18-29; 1-14 ve 19-32; 1-17 ve 22-37 no'lu kaynak pozisyonları aktif kaynakla yüklenmiştir. ICRU 38 rektum referans noktası R,'in yanı sıra, birbirinden 1 cm aralıklı 4 rektum referans noktası (R2-R5) daha tanımlanmıştır. Vajinal kaf referans noktası (Vc) vajina yüzeyinden 5 mm derinlikte tanımlanmıştır. Vc referans noktasına göre referans volüm doz dağılımı elde edilmiştir. Referans izodozlarda genişlik (w), max-min yükseklik (h, h") ve max-min kalınlık (t, t") ölçülmüş ve max-min referans volüm (v, v") hesaplanmıştır. BULGULAR: Bütün aplikatör boyları için, R, dozu ovoidlerde (%43.1) ring aplikatörlerden (%28.6) daha yüksek çıkmıştır. R1 dozunun artışı ovoid/ring aplikatör boyutunun artışına paraleldir (%70-%89). Aplikatör (ovoid/ring) boyutu arttıkça referans izodozun max kalınlığı fazlalaşmıştır (%19-50). En büyük boy aplikatör için v ve v'deki max artış sırasıyla %62 (74.1-119.88 cc) ve %93'tür (59.15-114.24 cc). Ancak referans volümün büyüklüğü ring açısından bağımsızdır. SOUNUÇ Bilindiği gibi aplikatör tipi, kaynak düzenlemesi ve optimizasyon teknikleri riskli organ dozunu ve referans volümün boyutunu etkiler. Pratikte hastaya özgü faktörlere (tümör boyutu, organ anatomisi, vb) göre tedaviyi biçimlendirmek için farklı aplikatör tipleri kullanılır. Bu çalışmada ring aplikatör uygulandığı zaman ovoidlerle karşılaştırıldığında max rektum referans dozunun azaldığı bulunmuştur. Ancak bu durumda referans volüm boyutunun da önemli bir şekilde azaldığı gözden kaçırılmamalıdır. Keywords : intrakaviter brakiterapi, aplikatör, dozimetri