TURKISH JOURNAL OF ONCOLOGY 2002 , Vol 17 , Num 2
ASİMETRİK KOLİMASYON İLE TANJANSİYEL ALAN MEME IŞINLAMA TEKNİĞİ
BAYRAM DEMİR, BASRİ GÜNHAN, NURAN BEŞE, SONGÜL KARAÇAM, AYŞE KOCA, AHMET ÖBER, HATİCE BİLGE
İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD, İstanbul Bu çalışmanın amacı, tek boyutlu asimetrik kolimatör ile kolime edilmiş karşılıklı iki tanjansiyel alan kullanılarak yapılan meme ışınlama tekniği hakkında bilgi vermek ve asimetrik kolimasyonun doz verimi üzerindeki etkilerini incelemektir. Kliniğimizde tanjansiyel alan meme ışınlamaları tek boyutlu asimetrik kolimatöre sahip 4 MV foton enerjili bir lineer hızlandırıcı kullanılarak yapılmaktadır. Bağımsız kolimatörlerin birinin merkezi ışın hizasına kadar kapatılması ile elde edilen asimetrik alanların ışın diverjansmı önlemesi ve tedavi 'setup'larında yarattığı kolaylıkların yanında, 'wedge' boyutlarını sınırlandırması gibi dezavantajları da bulunmaktadır. Asimetrik kolimasyonun doz verimi değerleri üzerindeki etkisini incelemek için çeşitli simetrik ve yarı-blok asimetrik alanlarda katı su fantomu ile dmax derinliğinde, 0.6cc PTW iyonizasyon odası ve PTW Unidos elektrometre kullanarak doz verimi ölçümleri yaptık. Asimetrik kolimatörle yapılan tedavi 'set-up'larının sürelerinde ışın diverjansını önleyici yarı-bloklarla oluşturulan 'set-up'lara oranla kısalmalar olduğu görülmüştür. Simetrik alanlara göre asimetrik alanların doz verimi değerlerinde 'off-axis' mesafesinin artması ile bir artış olduğu tespit edilmiştir. Bu artış simetrik ve asimetrik alanlar arasında %1.6-3.3 arasında değişmektedir. Asimetrik alanların hesaplanan doz verimi değerleri ve ölçülen doz verimi değerleri arasında oluşan farkın maksimum %1.1 olduğu ve bu farkın da doz verimi için kabul değeri olan %2'nin içinde olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, asimetrik alanlar ile tanjansiyel alan meme ışınlamasına başlanmadan önce simetrik alanların doz verim değerlerinde gerekli düzeltmeler yapılarak doz hesaplamalarında bu değerler kullanılmalıdır. Keywords : asimetrik kolimasyon, tanjansiyel meme ışınlaması, doz verimi