Summary

Çalışmamız İ. Ü. Araştırma Fonu tarafından 16-16/090184 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir.
AMAÇ: Primer radikal eksternal radyoterapi ile tedavi edilen nazofarenks kanserlerinde yineleme sonrasında İstanbul-Töre aplikatörü (İTA) kullanılarak uygulanan LDR İntrakaviter brakiterapi sonuçları değerlendirilmiştir. GEREÇ VE YÖNTEM: İTA üç kısımdan oluşmaktadır. Gövde nazofarenkse yerleşen bölümdür ve içinde radyoaktif kaynak tüplerinin geçmesi için yapılmış olan eşit uzaklıkta kanallar bulunan plastik silindirden oluşmaktadır. Nazofarenksin tavanına yerleştirilebilmesi için üst kısmı dışbükey şekildedir. Silindirin çapı 15 mm'dir. Uzunluğu ise 15 (küçük boy), 20 (orta boy), 25 (büyük boy) mm olarak üç boyda üretilmiştir. İpek iplikler gövdenin altında yer alır ve posterior tampon işleminden sonra aplikatörün nazofarenkse yerleşik kalmasını sağlar. Kılavuz tüpler gövdedeki kanallar içine yerleştirilmiştir. Bu tüplere manuel olarak Ir192 kaynakları yüklenir. Aplikasyon sırasında hasta dişçi koltuğuna başı hiperekstansyonda olacak şekilde oturur. Hastaya lokal anestezi uygulanır. İTA yerleştirilmeden önce bilgisayarlı tomografi (BT) ve endoskopik inceleme ile nazofarenks değerlendirilir. İTA simulator eşliğinde nazofarenkse yerleştirilir ve sabitlenir daha sonra grafiler alınır. Dozimetrik hesaplar izosentrik 3 film tekniği ile elde edilen verilerin planlama sistemine aktarımı ile yapılır. Hacim hesaplan ve referans noktalarının belirlenmesi işlem tamamlandıktan sonra kaynaklar yüklenmeden tüplere yalancı kaynaklar takılarak çekilen BT kesitlerinden yararlanılmıştır. 1994-1999 yılları arasında 12 hastaya birinci veya ikinci yinelemeden sonra eksternal radyoterapiye ek olarak LDR İntrakaviter brakiterapi uygulanmıştır. Hastaların hiçbirinde başvuruda uzak organ tutulumu bulunmamaktadır. Başlangıç tedavi ile ikincil tedavi arasında geçen süre ortanca 26 ay (13-76 ay), birinci ve ikinci yinelemeler arasındaki süre ise ortanca 17 aydır (6-42 ay). Tüm hastalarda ilk tedavi yöntemi Co60 ile eksternal radyoterapidir. Ortanca doz 70 Gy (56-74 Gy), ortanca BED10 73 Gy (58-76 Gy), ortanca BED3 116 Gy'dir (93-123 Gy). Beş hastada ilk tedavileri sırasında konkomitan kemoterapi uygulanmıştır. BULGULAR: Hastaların 9'u erkek, 3'ü kadındır. Medyan yaş 50.5 (32-67) olarak bulunmuştur. Primer tedaviden ilk yinelemeye kadar geçen süre 13-76 ay (medyan 26 ay) arasında değişmektedir. Birinci ve ikinci yinelemeler arası 6-42 ay'dır (medyan 17 ay). Yinelemeler T evresine göre değerlendirildiği zaman hastaların %87.5'inde T1-T2, %12.5'inde T4 olarak bulunmuştur. BED10 ve BED3 değerleri; sırasıyla birinci yinelemede medyan 60 Gy 10 (46-73 Gy 10), 94 Gy 3 (73-112 Gy 3), ikinci yinelemede 40 Gy 10 (29-53 Gy 10), 53 Gy 3 (21-83 Gy 3) olarak bulunmuştur. Serimizde BT uygulandıktan sonra lokal hastalıksız medyan sağkalım süresi 42 ay (26-58 Gy) ve 5 yıllık LHS %25'tir. Genel medyan sağkalım süresi 51 ay (37-65 ay) ve 5 yıllık genel sağkalım ise %60 olarak bulunmuştur. Hastalarımızın altısı BT sonrası izlemlerinin 15., 30., 48., 35., 20., 11. aylarında eks olmuşlardır. Bu hastaların birinde abondan burun kanaması ile bir diğerinde de gelişen 2. primer epiglot tümörü nedeniyle ölüm meydana gelmiştir. Hastalıklı olarak izlemde olan bir hastamızda da 46. ayda bilateral temporal nekroz ve bilateral total amaroz (optik sinir atrofisi) gelişmiştir. Dört hastamız hastalıksız olarak izlemdedir. Bir hastamız da 7. ayda lokal nüks sonrası takip dışı kalmıştır. SONUÇ: Yinelemelerde ve özellikle erken T evresinde brakiterapi dozimetrik özelliklerinden dolayı uygun ve etkin bir tedavi yöntemidir. Erken evre tümörlerin başlangıç tedavisinde de boost olarak uygulanabilir. İTA nazofarenks duvarlarına yeterli doz dağılımını sağlamaktadır.

Summary