2Yıldırım Beyazıt Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dahiliye Kliniği, Ankara
Summary
AMAÇBu çalışmada küçük hücreli akciğer kanseri olgularımızın demografik ve diğer özelliklerini gözden geçirmeyi amaçladık.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çalışma tek merkezli ve geriye dönüktür. Ocak 2008 ile
Mayıs 2011 arasında Tıbbi Onkoloji ünitesinde takip edilmiş
olan küçük hücreli akciğer karsinomu olguları incelendi.
BULGULAR
Çalışmaya 30 hasta alındı. Hastaların hepsi erkek ve yaş ortalamaları
57.9±13.3 idi. Evre dağılımına bakıldığında, 12 hasta
sınırlı evrede iken 18 hasta yaygın evrede idi. Hastaların
performans durumu genel olarak iyi olup, %43'ü ECOG-PS
(Eastern Cooperative Oncology Group Performance Status
Scale): 1, %30'u ECOG-PS:0 idi ve evreye göre performans
durumu analiz edildiğinde sınırlı evre ile yaygın evre
arasında anlamlı fark saptandı (sırasıyla ortalama ECOGPS:
0.5-1.3, p=0.027). Yaş ortalamasına bakıldığında sınırlı
evre ile yaygın evre arasında anlamlı fark vardı (sırasıyla
65.3-53.0, p=0.01).
SONUÇ
Çalışmamızda sınırlı evre hastaların performans statüsü, yaygın
evre hastaların performans statüsüne göre anlamlı olarak
daha iyi bulundu. Bununla birlikte hasta sayısı yeterli değildi.
Ayrıca çalışmamızda yaygın evre hastalığı olanların yaş ortalaması
anlamlı olarak düşük saptandı.
Introduction
Akciğer kanseri dünya çapında kadınlarda ve erkeklerde kanser ilişkili ölüm sebeplerinin başında yer alır ve her yıl neredeyse 1.2 milyon kişinin ölümüne neden olur.[1] Küçük hücreli akciğer kanseri, hızlı ikiye katlanma zamanına ve yüksek büyüme fraksiyonuna sahip olması ve çok erken yaygın metastaz yapması ile küçük hücreli dışı akciğer kanserinden ayrılır. Kemoterapi ve radyoterapiye çok duyarlı olmasına rağmen genellikle çabuk nüks eder ve 1-2 yıl içinde tedaviye dirençli hale gelir. Küçük hücreli akciğer kanseri hemen daima sigara içenlerde görülür.[2]Amerika Birleşik Devletleri'nde KHAK'nin tüm akciğer kanserleri içinde görülme oranının giderek azaldığı izlenmiştir. Surveillance, Epidemiology and End Results (SEER) veri tabanına göre 1986'da KHAK, tüm akciğer kanserlerinin %17'sini oluşturmaktayken 2002'de %13'ünü oluşturmaktadır.[3]
Bu çalışmada küçük hücreli akciğer kanseri vakalarımızın demografik ve diğer özelliklerini gözden geçirmeyi amaçladık.
Methods
Bu çalışma tek merkezli, geriye dönük olarak yapıldı.Ocak 2008 ile Mayıs 2011 arasında Tıbbi Onkoloji ünitesinde takip edilmiş olan küçük hücreli akciğer karsinomu vakaları incelendi. Çalışmada hastaların tanı anında olan parametreleri değerlendirmeye alındı. Verilerin analizinde “SPSS for Windows ver. 14” programı kullanıldı.
Results
Çalışmaya 30 hasta alındı. Hastaların hepsi erkek idi ve yaş ortalamaları 57.9±13.3 idi. Evre dağılımına bakıldığında, 12 hasta sınırlı evrede iken 18 hasta yaygın evrede idi. Hastaların performans durumu genel olarak iyi olup, %43'ü ECOG:1, %30'u ECOG:0 idi ve evreye göre performans durumu analiz edildiğinde sınırlı evre ile yaygın evre arasında anlamlı fark saptandı (sırasıyla ortalama ECOG:0.5-1.3, p=0.027). Yaş ortalamasına bakıldığında sınırlı evre ile yaygın evre arasında anlamlı fark vardı (sırasıyla 65.3-53.0, p=0.01). En sık metastaz yeri %39 ile karaciğer (KC) iken, diğerleri kemik (%25) ve beyin (%14) metastazı şeklinde idi. Sınırlı evrede 1 hastada, yaygın hastalık evresinde ise 5 hastada paraneoplastik sendrom gözlenirken, en sık uygunsuz ADH sendromu gözlendi. Evreye göre hematolojik parametreler arasında anlamlı fark saptanmadı. Hastaların genel özellikleri Tablo 1'de özetlenmiştir.;){kind=link}
Discussion
Küçük hücreli akciğer kanserinde prognostik öneme sahip birçok faktör olmakla beraber başlangıç evre ve performans durumu başlıca prognoz belirleyici faktörlerdir. Tanı konulduğu andan itibaren sınırlı ve yaygın evre hastalıklar için ortanca sağ kalım aralığı sırasıyla 15-20 ay ve 8-13 aydır.Ayrıca yaygın evrede metastatik bölge sayısı da önem taşımaktadır. Tek bir metastatik bölgesi olan yaygın evre KHAK'li hastalar çoklu metastatik bölgesi olanlara göre daha iyi prognoza sahip olabiliyor.[4,5]
Metastaz yerleri KC, kemik, beyin, sürrenal ve diğer bölgelerdir.[6] Merkezimizin hasta grubuna baktığımızda da en sık KC ve kemik metastazı saptanırken, metastazların büyük kısmı multimetastaz şeklinde idi. İyi performans statüsü (PS) ile sınırlı evre arasında istatistiki anlamlı derecede ilişki gösterilmiştir.[7] Çalışmamızda ayrıca sınırlı evre hastaların PS, yaygın evre hastaların PS'e göre anlamlı olarak daha iyi bulundu (p=0.027). Bununla birlikte hasta sayısı yeterli değildi.
Vücut ağırlığının %10'undan fazla kilo kaybı bağımsız kötü prognostik faktördür.[8]
Sebebi bilinmese de kadın cinsiyet erkek cinsiyete göre daha iyi seyirlidir. Hem genel cevap oranları daha yüksek hem de genel sağ kalımları daha uzundur. Ancak tedavi ile ilişkili toksisite kadınlarda daha fazla görülmektedir. Kendi hastalarımızda kilo kaybı saptananların sayısı az idi ve evrelere göre kilo kaybı ortalamaları arasında anlamlı fark gözlenmedi.
Yaşın prognostik önemi bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Yine önceki çalışmalarda yaygın evre hastalık ile düşük yaş ortalaması arasında doğrusal bir ilişki gösterilmiştir.[9,10] Bizim çalışmamızda da yaygın evre hastalığı olanların yaş ortalaması anlamlı olarak düşük saptandı (p=0.01). Genç hastalarda hastalık yayılımı daha hızlı olabilmekte ve kötü prognozla birliktelik göstermektedir.
Yaygın evre hastalığı olanlarda yüksek serum laktat dehidrogenaz (LDH) düzeyleri de bağımsız kötü prognostik öneme sahiptir.[11] Bizim hasta dosya kayıtlarında LDH verileri yetersiz olduğundan bu konuda analiz ve yorum yapılamadı.
Paraneoplastik sendrom varlığı, hipoalbüminemi, hiponatremi, artmış sedimantasyon hızı, yüksek alkalen fosfataz düzeyi, hemoglobin düşüklüğü, trombositoz, lökositoz gibi durumlar çalışmadan çalışmaya değişse de genellikle prognoz ile ilgili olumsuz faktörler olarak bilinirler ve sadece lökosit sayısının bağımsız bir prognostik faktör olduğu belirtilmiştir. Yine artan trombositozla tromboemboli insidansının artmadığı bildirilmektedir.[12-17] Kendi hasta grubumuzda evreye göre hematolojik parametreler arasında anlamlı fark gözlemlenmedi.
Yapılan bir çalışmada, sigara içmeyen küçük hücreli akciğer kanserli olguların daha iyi kemoterapi cevabı verdikleri ve daha uzun yasadıkları bulunmuş ve bu durum sigara içmeyenlerin tümör klonlarında daha az defekt ve sınırlı mutasyon oluşuna bağlanmıştır. Sigara içmeyenlerdeki uzun yaşam süresinin bir nedeni de komorbit hastalığın daha az olması ve akciğer fonksiyonlarının korunmasıdır. Diğer bir çalışmada ise farklı olarak sigara içen ve içmeyen grup arasında sağ-kalım yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır.[18-21]
Sonuç olarak, genç hastalarda KHAK'nin prognozu daha kötüdür. Bu hastalarda çoğunlukla ileri evrede tanı konabilmektedir. Çalışmamızda sınırlı evre hastaların PS, yaygın evre hastaların PS'ne göre anlamlı olarak daha iyi bulundu. Beklendiği gibi yaygın hastalık evresinde hastaların PS anlamlı olarak daha düşük bulundu. Bununla birlikte hasta sayısı yeterli değildi. Kendi hasta grubumuzda evreye göre hematolojik parametreler arasında anlamlı fark saptanmadı. Bu parametreler için daha büyük hasta gruplarında çalışması yaralı olacaktır.
References
1) Parkin DM, Bray F, Ferlay J, Pisani P. Global cancer
statistics, 2002. CA Cancer J Clin 2005;55(2):74-108.
2) Ettinger DS, Aisner J. Changing face of small-cell lung
cancer: real and artifact. J Clin Oncol 2006;24(28):4526-7.
3) Govindan R, Page N, Morgensztern D, Read W, Tierney
R, Vlahiotis A, et al. Changing epidemiology of smallcell
lung cancer in the United States over the last 30
years: analysis of the surveillance, epidemiologic, and
end results database. J Clin Oncol 2006;24(28):4539-44.
4) Albain KS, Crowley JJ, Livingston RB. Long-term
survival and toxicity in small cell lung cancer. Expanded
Southwest Oncology Group experience. Chest
1991;99(6):1425-32.
5) Stephens RJ, Girling DJ, Machin D. Treatment-related
deaths in small cell lung cancer trials: can patients at risk
be identified? Medical Research Council Lung Cancer
Working Party. Lung Cancer 1994;11(3-4):259-74.
6) Mohan A, Goyal A, Singh P, Singh S, Pathak AK, Bhutani
M, et al. Survival in small cell lung cancer in India:
prognostic utility of clinical features, laboratory
parameters and response to treatment. Indian J Cancer
2006;43(2):67-74.
7) Toh CK, Hee SW, Lim WT, Leong SS, Fong KW, Yap
SP, et al. Survival of small-cell lung cancer and its determinants
of outcome in Singapore. Ann Acad Med
Singapore 2007;36(3):181-8.
8) Ross PJ, Ashley S, Norton A, Priest K, Waters JS, Eisen
T, et al. Do patients with weight loss have a worse outcome
when undergoing chemotherapy for lung cancers?
Br J Cancer 2004;90(10):1905-11.
9) Osterlind K, Ihde DC, Ettinger DS, Gralla RJ, Karrer
K, Krauss S, et al. Staging and prognostic factors
in small cell carcinoma of the lung. Cancer Treat Rep
1983;67(1):3-9.
10) Maestu I, Pastor M, Gómez-Codina J, Aparicio J, Oltra
A, Herranz C, et al. Pretreatment prognostic factors
for survival in small-cell lung cancer: a new prognostic
index and validation of three known prognostic indices
on 341 patients. Ann Oncol 1997;8(6):547-53.
11) Wolf M, Holle R, Hans K, Drings P, Havemann K.
Analysis of prognostic factors in 766 patients with
small cell lung cancer (SCLC): the role of sex as a predictor
for survival. Br J Cancer 1991;63(6):986-92.
12) Paesmans M, Sculier JP, Lecomte J, Thiriaux J, Libert
P, Sergysels R, et al. Prognostic factors for patients
with small cell lung carcinoma: analysis of a series
of 763 patients included in 4 consecutive prospective
trials with a minimum follow-up of 5 years. Cancer
2000;89(3):523-33.
13) Wigren T, Oksanen H, Kellokumpu-Lehtinen P. A practical
prognostic index for inoperable non-small-cell lung
cancer. J Cancer Res Clin Oncol 1997;123(5):259-66.
14) Buccheri G, Ferrigno D. Prognostic factors. Hematol
Oncol Clin North Am 2004;18(1):187-201.
15) Paesmans M, Sculier JP, Libert P, Bureau G, Dabouis
G, Thiriaux J, et al. Prognostic factors for survival in
advanced non-small-cell lung cancer: univariate and
multivariate analyses including recursive partitioning
and amalgamation algorithms in 1,052 patients. The
European Lung Cancer Working Party. J Clin Oncol
1995;13(5):1221-30.
16) Pedersen LM, Milman N. Prognostic significance of
thrombocytosis in patients with primary lung cancer.
Eur Respir J 1996;9(9):1826-30.
17) Ferrigno D, Buccheri G. Hematologic counts and clinical
correlates in 1201 newly diagnosed lung cancer patients.
Monaldi Arch Chest Dis 2003;59(3):193-8.
18) Tsao AS, Liu D, Lee JJ, Spitz M, Hong WK. Smoking affects
treatment outcome in patients with advanced nonsmall
cell lung cancer. Cancer 2006;106(11):2428-36.
19) Roland M, Rudd RM. Genetics and pulmonary medicine.7. Somatic mutations in the development of lung
cancer. Thorax 1998;53(11):979-83.