TURKISH JOURNAL OF ONCOLOGY 2001 , Vol 16 , Num 4
CAUSES OF ANEMIA IN CANCER AND THE EFFECT OF CHEMOTHERAPHY ON ERYTHROPOIETIN LEVELS
ORHAN TÜRKEN, GÖKHAN KANDEMİR, MUSTAFA YAYLACI, EMRULLAH SOLMAZGÜL, AHMET ÖZTÜRK, FERHAT DENİZ, YAVUZ NARİN
GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Tıbbi Onkoloji Kliniği, Ankara

Summary

Kanser ölüme yol açan nedenler arasında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırayı almakta ve tüm ölümlerin yaklaşık %22.3'ünü oluşturmaktadır. Kanser insidansı son yıllarda genel olarak artış göstermektedir. Kanserli hastaların %90'dan fazlasında hayatlarının bir döneminde anemi oluşur. Kansere bağlı aneminin doğru tespit ve tedavisi ile sadece hastanın yaşam kalitesi artırılmaz aynı zamanda yaşam süresinin artması da sağlanır. Çalışmamızda kemoterapi almamış 42 kanserli ve anemisi olan hastada ve bunlardan kemoterapi sonrası değerlendirilen 20 hastada kansere bağlı anemi sebepleri araştırıldı. Hastalarda ve kontrol grubu olarak alınan 20 sağlıklı birey ile anemisi olmayan ve kemoterapi almamış 20 kanserli hastada eritropoetin düzeyleri karşılaştırıldı. Kemoterapi almamış anemili kanser hastalarının 27'sinde (%64.2) kronik hastalık anemisi, 10'unda (%23.8) demir eksikliği anemisi, 6'sında (%14.2) B12 vitamini eksikliği anemisi, 4'ünde (%9.5) folik asit eksikliği anemisi, 4'ünde (%9.5) kayıp anemisi, 3'ünde (%7.1) hemolitik anemi tespit edildi. Kemoterapi sonrası değerlendirilen 20 kanser hastasının 17'sinde (%85) kronik hastalık anemisi, 2'sinde (%10) demir eksikliği anemisi, 1'inde (%5) folik asit eksikliği anemisi tespit edildi. Anemili ve kemoterapi almamış hastaların eritropoetin düzeyleri (16.36(17.84), anemisi olmayan kemoterapi almamış hastaların eritropoetin düzeylerinden (2.93(4.23) çok ileri derecede anlamlı olarak yüksek saptandı (p<0.001). Sonuç olarak ülkemizde kemoterapi almamış hastalarda kansere bağlı anemi nedenlerinin yarıya yakınını demir ve vitamin eksikliğine bağlı anemiler oluşturmaktadır. Özellikle gastrointestinal kanserlerde sıklığı artan bu maddelerin eksikliğinin yerine konması oldukça kolay, ucuz ve çalışmalarda gösterildiği üzere aynı zamanda yaşamı uzatıcı etkiye sahiptir.