Summary
Paranazal sinüs kanserleri tüm kanserlerin %0.2-0.5'ini, baş-boyun kanserlerinin ise %5'ini oluşturmakta, yerleşim yeri nedeniyle radyasyon onkolojisi pratiğinde tedavi planlaması ve uygulaması güç tümörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada maksiller sinüs kanseri tanısı ile radyoterapi gören vakalar lokal kontrol, sağkalıma etki eden faktörler ve yan etkiler açısından değerlendirilmiştir. Ocak 1983 ve Aralık 1996 tarihleri arasında, uzak yayılım yapmamış, maksiller sinüs karsinomu tanısı alan 79 vakaya eksternal radyoterapi uygulanmıştır. Elli ikisi erkek (%65.8), 27'si (%34.2) kadın olan hastalarda medyan yaş 57'dir. Histopatolojik değerlendirmede vakaların %62'sinde epidermoid karsinom, %32.9'unda epidermoid dışı, %5,1'inde ise tip ayrımı yapılamayan karsinom saptanmıştır. On altı vaka (%20.5) T2, 25 vaka (%29.8) T3 ve 38 (%49.7) vaka T4 evresinde olup, 13 (%17.2) vakada lenf bezi tutulumu saptanmıştır. Elli dokuz vaka postoperatif radyoterapi (%74.7) ile tedavi edilirken, inoperabl 20 (%25.3) vakaya yalnız (küratif) radyoterapi uygulanmıştır. Radyoterapi sonrası medyan izlem süresi 71 ay olup 5 yıllık genel sağkalım ve lokal kontrol oranları sırasıyla %53 ve %54 olarak belirlenmiştir. Genel sağkalımı etkileyen prognostik faktörler; histopatolojik tip (p=0.02), operasyon sonrası kalıntı tümör bulunması (p=0.002) ve T evresi (p=0.04) iken, lokal kontrolü etkileyen prognostik faktörler; histopatolojik tip (p=0.05) ve operasyon sonrası kalıntı tümör varlığı (p=0.005) olarak bulunmuştur. Geç yan etki değerlendirmesinde %11.4 katarakt, %8.9 görme kaybı, %5.1 trismus ve %2.5 işitme kaybı saptanmıştır. Lokal ileri maksiller sinüs kanserinde cerrahi ve radyoterapi ile yüksek lokal kontrol oranları sağlanmaktadır. Bu çalışmada, özellikle erken T evresinde, operasyon sonrası kalıntı tümörü olmayan ve epidermoid karsinom dışı histolojik tipe sahip vakalarda postoperatif radyoterapinin lokal kontrol ve genel sağkalım oranlarına katkıda bulunabileceği gösterilmiştir.
